afghaanse kilim

Inleiding tot de Kilim

De kelim is een soort plat geweven vloerkleed dat wordt gekenmerkt door rijke kleuren, gedurfde patronen en levendige ontwerpen. Kelims worden voornamelijk geweven in Turkije en enkele andere landen, waaronder Iran, Afghanistan en India.

Een kelim staat in verschillende delen van de wereld onder verschillende namen bekend. In Turkije en Polen staat het bekend als kilim, de Kroaten en Serviërs noemen het ćilim en de Koerden noemen het berr.

Hoe kelims worden geweven

Kelims worden gemaakt door de ketting- en inslagdraden zeer strak aan elkaar te weven tot een plat vloerkleed. Het ontbreken van pool is een kenmerkend kenmerk van kelim tapijten. Het gebruikte weefsel is technisch gezien een tapijtstijl, waarbij de horizontale draden strak worden getrokken zodat de verticale kettingdraden volledig bedekt en verduisterd worden.

Om te beginnen met het weven van een kelim, worden de kettingdraden van katoen, linnen of wol strak gespannen op een verticaal weefgetouw. De wever weeft vervolgens felgekleurde inslagdraden door de schering om het gewenste patroon te creëren. Het tapijt is zo strak geweven dat er geen spoor van de eenvoudige kettingdraden te zien is. Als het vloerkleed klaar is, worden de kettingdraden vastgebonden in een lint met franjes.

Kelim-ontwerp

Kelim-tapijten zijn meestal geweven met bloemen- of geometrische motieven. Veel kelims dragen een soort tribale insignes die verwijzen naar het gebied waarin ze werden geweven.

Omdat de kelim plat geweven is en geen pool heeft, is hij meestal erg dun en kan vrij grof of zacht zijn, afhankelijk van de vezels die voor het binden worden gebruikt. Katoen, wol en zijde zijn allemaal vrij veel voorkomende vezels. Naast dat ze als vloerbedekking worden gebruikt, worden kelims ook gebruikt als zadelkleden, gebedskleden en als opvulling om huizen te isoleren.

Wat maakt kelim-tapijten anders?

Het verschil tussen een kelim-tapijt en andere soorten tapijten is dat het patroon op de kelim wordt gecreëerd door verschillende gekleurde inslag- en kettingdraden te weven, waardoor een zogenaamde platte inslag ontstaat.

Andere tapijten hebben daarentegen een pool en kunnen niet als platgeweven worden beschouwd. Ze worden gemaakt door afzonderlijke korte draden van verschillende kleuren op de kettingdraden te knopen en ze bij elkaar te houden door de inslagdraden tegen elkaar te drukken.

Het hele patroon wordt gecreëerd door de rangschikking van deze individueel geknoopte draden die de pool vormen. Als het patroon in het begin erg wazig en onduidelijk is, wordt het duidelijk zichtbaar nadat de extra stukken geknoopt materiaal zijn afgesneden om een ​​uniform oppervlak te creëren.

Vanwege de manier waarop ze zijn geweven, hun lagere dichtheid en hun eenvoudige maar gedurfde geometrische ontwerpen, hebben kelims de neiging om een ​​meer grafische uitstraling en een informeel karakter te hebben.

Onderscheidende kenmerken van de kelims

Kenmerkend voor de kelims zijn de duidelijk zichtbare spleten in het patroon. Wanneer het einde van een kleurlijn is bereikt en er nieuwe kleuren nodig zijn, stoppen veel wevers gewoon en eindigen op dat punt, in plaats van de nieuwe kleur te weven.

Op deze manier wordt het tapijt verrijkt met kleine verticale spleten langs de zijkanten van het patroon, tussen de ontmoetingsgebieden van verschillende kleuren.

In sommige gevallen kunnen deze spleten aan elkaar worden genaaid, maar meestal blijven ze zoals ze zijn, daarom worden kelims vaak 'spleetweefsels' genoemd. Veel verzamelaars zijn actief op zoek naar vloerkleden met spleten. Ze vinden ze waardevoller omdat ze zeer scherpe en gedefinieerde patronen creëren die de geometrie van de stof benadrukken.

Er zijn weefstrategieën die de wever kan gebruiken om de vorming van spleten te voorkomen, maar al deze strategieën resulteren in een patroon met vage en pluizige randen.

Gereedschap voor het maken van kelims

Voor de vervaardiging van kelims gebruiken wevers bijna altijd wol voor de inslag, die de zichtbare kleur en het patroon draagt. De verborgen kettingdraden kunnen van katoen of wol zijn. De enige plaats waar de kettingdraden zichtbaar zijn, is aan beide uiteinden waar ze de franjes vormen.

Om een ​​kelim te maken, gebruikt de wever heel eenvoudig gereedschap: een weefgetouw, een shuttle (optioneel), een kam om te slaan en een mes of schaar om de wol te snijden. Soms worden naast wol ook zijde, katoen en dierenhaar gebruikt. Sommige van de meer uitgebreide kelims bevatten tijdens het weven zilveren of gouden draden en andere decoratieve kralen in het ontwerp.

De kloppende kam is een interessant klein hulpmiddel dat door de kelimwevers wordt gebruikt. Het kan gemaakt zijn van hout, been of metaal en lijkt op een grotere, grovere versie van de haarkammen die we gebruiken. Kelimwevers gebruiken de kam om nieuwe inslaglijnen tegen oudere te slaan of te drukken, waardoor de dichte inslag ontstaat die zo kenmerkend is voor kelims.