فرش گبه

فرش گبه

گبه یا گبه یکی از گرم ترین و خلاقانه ترین انواع قالیچه های شرقی است. طراحی او نمونه ای عالی از زیبایی زیبایی است. این طرح ها معمولاً بسیار ساده و با طرح های هندسی یا اشکال نمادین هستند.

برخی از قالی‌های گبه به داشتن زمین‌های باز بزرگ شهرت دارند و بیشتر آن‌ها تنها چند ترکیب رنگی دارند. رنگ های گیاهی به کار رفته در ساخت قالیچه گبه ظاهری بسیار جسورانه و پر جنب و جوش به آن می بخشد.

داستان گبه

قالیچه های گبه، قالیچه های دستبافی است که به طور سنتی توسط بافندگان قشقایی و لری در رشته کوه های زاگرس در جنوب ایران بافته می شود. ویژگی این قالی‌ها ضخیم‌تر و درشت‌تر بودن آن نسبت به سایر قالی‌های ایرانی است.

ضخامت شمع گاهی اوقات می تواند به 1′ برسد. این قالیچه ها از پشم گوسفند محلی و رنگ های گیاهی با دست ریسیده شده و دارای تراکم گره نسبتاً کمی هستند.

قالیچه گبه چیست؟

واژه گبه به معنای ناصاف، ناصاف یا ناتمام است. تا همین اواخر، این توصیف کاملاً مناسبی از این قالی‌های تقریباً گره‌دار بود که توسط بافندگان برای استفاده شخصی و نه برای اهداف تجاری ساخته می‌شد. با این حال، این تعریف عدالت را برای نسخه های امروزی رعایت نمی کند.

هیچ چیز ناخوشایند، ظریف یا دست کم گرفته شده ای در مورد فرش های مدرن گبه وجود ندارد. این جدیدترین انواع پر از رنگ‌های روشن و الگوهای جسورانه است و بافندگان به خلاقیت خود اجازه می‌دهند.

تنها چیزی که بدون تغییر باقی مانده است منحصر به فرد بودن غیر قابل انکار هر فرش است.

الهام از زندگی روزمره

اگرچه فرش‌های گبه امروزی پیشرفت‌هایی را نسبت به نمونه‌های سنتی‌تر خود نشان می‌دهند، الگوها و طرح‌های آن‌ها در طول سال‌ها تغییر چندانی نکرده است. بافندگان هنوز از یک الگو پیروی نمی کنند. در عوض، آنها از محیط اطراف و زندگی روزمره خود الهام می گیرند که به طراحی های منحصر به فرد آنها کمک می کند.

پشت هر طراحی داستانی نهفته است. برخی از فرش‌ها به سادگی منظره‌ای را به تصویر می‌کشند که بافنده را به حرکت درآورده یا الهام گرفته است، در حالی که طرح‌های دیگر می‌توانند داستانی را بیان کنند یا احساسات بافنده را با نمادها و چهره‌هایی که بخشی از روایت او را نشان می‌دهند، منتقل کنند.

این فرآیند ذاتاً شخصی و غیر سیستماتیک است که گبه را به یک اثر هنری کاملاً منحصربفرد تبدیل می‌کند و آن را از بسیاری از سبک‌های دیگر بافت یا گره‌زنی در قالی‌سازی متمایز می‌کند. این امر همچنین طبقه بندی طرح های این فرش ها را دشوار می کند زیرا از هیچ قاعده ای پیروی نمی کنند.

طرح ها معمولاً بسیار ساده و با تعداد محدودی اشیاء تزیینی و عمدتاً تصاویر مستطیلی از حیوانات مختلف هستند.

برخی از قطعات جسورتر اصلاً الگوی قابل تشخیصی ندارند. آنها در طیف گسترده ای از رنگ های جامد بافته می شوند که کیفیت پشم و تنوع رنگ عناصر طراحی را تعیین می کند. اکثر گونه ها دارای لبه "قطعه باربر" هستند، جایی که لبه ها در دو رنگ مختلف پیچیده می شوند.

رنگ های طبیعی به جذابیت می افزایند

رنگ‌های قوی و روشن – نارنجی، قرمز، زنگ‌زده و زرد – از ویژگی‌های قالی‌های گبه هستند. فقط از رنگهای ارگانیک استفاده می شود. رنگ‌ها از گیاهان و ریشه‌های بومی کوه‌های زاگرس استخراج می‌شوند و طبق دستور العمل‌های سنتی که طی قرن‌ها توسعه یافته ساخته می‌شوند.

مواد اولیه ای که برای ایجاد این رنگ های زیبا به کار رفته اند عبارتند از: ریشه مادر، پوست انار، پوست نیل و گردو و غیره.

بی نظمی در رنگ ها به جای یک رنگ یکنواخت منجر به کلاژی از تنوع رنگ می شود که به این فرش ها بافت غنی می بخشد و بر منشاء و روح عشایری متمایز آنها تأکید می کند.

گبه فارسی

پشمی که برای تهیه گبه ایرانی استفاده می شود، احتمالاً بهترین پشم در جهان است.

پشم الیاف بلند به این فرش ها درخشندگی طبیعی و نرمی بی نظیری می بخشد.

شمع متراکم آکوستیک عالی و سطحی گرم و نرم برای پاها فراهم می کند.

گبه هندی

گبه هندی از اصل فارسی الهام گرفته شده است.

این قالی‌ها در هند از پشم نرم و الیاف بلند، با رنگ‌های روشن و اشکال هندسی ساده که یادآور قالی‌های قشقایی ایران است، بافته می‌شوند.

تنها تفاوت این است که انواع هندی کمی سفت‌تر هستند و به دلیل در دسترس نبودن رنگ‌های طبیعی به کار رفته در فرش‌های اصلی، تغییر رنگ‌شان کم است.

گبه پاکستانی

گبه‌های پاکستانی از نظر طرح شبیه قشقایی ایرانی هستند، اما با نخ‌های پشمی مرغوب استرالیایی بافته می‌شوند، بنابراین از بالاترین کیفیت برخوردارند و شبیه فرش‌های ابریشمی هستند.

تراکم گره بالا دوام طولانی تری را با قیمت کمتر نسبت به نسخه های فارسی تضمین می کند.

طرح های معمولی گبه

سبک اصلی شامل یک میدان عمدتاً باز و اشکال هندسی بزرگ مانند مثلث و مستطیل در ناحیه زمینه فرش است.
سبک پانل شامل حاشیه های کوچک تا متوسط ​​در لبه فرش و تکرار پانل های هندسی در سراسر زمینه است. پانل های تکرار شده معمولا مربع یا مثلثی هستند.
سبک راه راه با نوارهای افقی و گاهی عمودی مشخص می شود که در سراسر زمین فرش امتداد می یابد.
سبک میدان باز دارای یک میدان باز و وسیع با تکرار اشکال مربعی شکل است.
قالیچه های گبه توسط بافندگان عشایری ساکن در رشته کوه های زاگرس گره می زند. در اصل این قالی‌ها توسط افراد قبیله برای مصارف شخصی بافته می‌شد تا از زمستان‌های سخت در این منطقه محافظت کنند. طرح های چشم نواز و رنگ های غنی این فرش ها خیلی زود باعث محبوبیت آن ها در بین صاحب خانه ها و مجموعه داران فرش در سراسر جهان شد.

حقایقی در مورد قالیچه گبه

قالیچه های گبه عمدتاً توسط زنان عشایر گره می خورد. این بافندگان از تجربیات، افکار و احساسات شخصی خود برای الهام بخشیدن به خلاقیت های منحصر به فرد خود استفاده می کنند.

دستگاه های بافنده مورد استفاده بافندگان از نوع افقی است. این ماشین‌های بافندگی ساده‌تر هستند، اما وقتی قبیله به مکان جدیدی نقل مکان می‌کنند، می‌توان آنها را به راحتی و به سرعت جمع کرد.

فرش های گبه همه طبیعی هستند. پشم این قالی‌ها از قیچی گوسفندان خودشان و رنگ‌های قالی‌ها از قسمت‌هایی از گیاهان بومی منطقه مانند پوست گردو، نیل، ریشه جنون و پوست انار به دست می‌آیند. در ساخت این فرش ها از هیچ عنصر مصنوعی استفاده نشده است.

ویژگی های متمایز

قالیچه گبه بر اساس تعدادی ویژگی به راحتی قابل تشخیص است. این فرش ها عموما پرزهای بسیار متراکمی دارند. قالیچه های گبه با ضخامت پرز تا 15 سانتی متر غیر معمول نیستند. گره‌شمار این فرش‌ها بین 40 تا 60 کیلو بر اینچ است که در مقایسه با سایر انواع فرش‌های شرقی بسیار کم است.

بافندگان عموماً نقش‌های هندسی ساده‌ای را با رنگ‌های روشن ایجاد می‌کردند که در سراسر فرش پخش می‌شد. این نقوش به صورت تصادفی روی فرش قرار گرفتند. اگر به شما یک گبه با الگوی متقارن فروخته می شود، باید آن را دوبار بررسی کنید. به ندرت می توان قالیچه گبه را دید که نقوش آن به صورت متقارن چیده شده باشد. بیشتر نقوش مربوط به یک داستان است یا فولکلور قبیله ای را به تصویر می کشد.

دسته بندی فرش ایرانی گبه

قالیچه های ایرانی گبه به پنج دسته تقسیم می شوند:

گبه پایه - این فرش ها دارای تعداد گره بسیار کم و پرز متراکم هستند. این الگو به طور کلی بسیار ساده است، با اشکال هندسی ساده در رنگ های روشن یا الگوهای قبیله ای در فضاهای باز بزرگ.

گبه کشکولی - قالیچه کشکولی نسبت به گبه ساده پرز کوتاه تر، نرم تر و تراکم گره بیشتری دارد. با این حال، آنها به اشکال هندسی ساده و رنگ های روشن وفادار می مانند.

گبه لری بافت - این قالی‌ها پرزهای نرم، نسبتاً کوتاه و درخشندگی منحصر به فردی دارند که از بافت متراکم، ظریف و پشم مرغوب ناشی می‌شود. الگوها جزئی تر و پیچیده تر از سایر دسته های گبه هستند.

گبه سومک - گبه سومک قالیچه های تخت بافته شده است. شما یک دسته ندارید. بافندگان نقوش رنگارنگ را در بافت پایه فرش می بافند که آن را از سایر گبه ها متمایز می کند.

گبه اماله بافت – این قالی ها با بافت متوسط، پرز کوتاه تر و نقش های بسیار رنگارنگ و در عین حال ساده و ابتدایی مشخص می شوند.

هر کسی که صاحب یک گبه از هر یک از این دسته‌ها باشد، می‌داند که صاحب یک فرش منحصربه‌فرد و کاملا طبیعی با زیبایی قبیله‌ای است.